Przekreślony kłos - informacje

OZNAKOWANIE WYMAGANE PRZEZ PRZEPISY PRAWA ŻYWNOŚCIOWEGO
Obowiązujące w całej Unii Europejskiej przepisy prawne nakładają na producentów lub dystrybutorów bezglutenowej żywności jedynie obowiązek oznaczania wyrobów opisem słownym „bezglutenowy”.
W świetle obecnie obowiązujących przepisów prawnych producent nie ma obowiązku umieszczania na opakowaniu żadnego symbolu graficznego np. "przekreślonego kłosa".

SYMBOL PRZEKREŚLONEGO KŁOSA JAKO DOBROWOLNY ZNAK UŁATWIAJĄCY IDENTYFIKACJĘ ŻYWNOŚCI BEZGLUTENOWEJ
Zwyczajowo przyjętym sposobem dodatkowego oznakowania żywności bezglutenowej są znaki graficzne najczęściej symbolizujące przekreślony kłos. Znaki występują w wielu wersjach, gdyż żadne przepisy prawne nie wskazują jednej, powszechnie obowiązującej jego wersji. Każdy producent lub dystrybutor ma zatem prawo stosować własny, dowolny znak. Ważne jedynie, aby stosowany znak nie naruszał praw majątkowych i osobistych osób trzecich oraz informacyjnie był czytelny dla konsumentów tych produktów.

Wbrew rozpowszechnianym informacjom nie funkcjonują żadne polskie, unijne ani światowe przepisy i normy, które producentów lub dystrybutorów żywności obligowałyby do stosowania jakiejkolwiek konkretnej wersji znaku. Niezgodna z prawdą jest również powszechnie głoszona informacja, że prawo do używania symbolu przekreślonego kłosa jest zastrzeżone przez jeden z podmiotów (stowarzyszenie), który przez to posiada wyłączność do udzielenia licencji na korzystanie z tegoż znaku. W rzeczywistości bowiem ów podmiot ma zastrzeżony (jako znak towarowy) jedynie konkretny wzór graficzny przekreślonego kłosa. Tymczasem zarejestrowanych jako znaki towarowe jest wiele znaków symbolizujących przekreślonego kłosa i każdy z tych znaków zachowuje wobec prawa taką samą ważność oraz ma takie same znaczenie i zastosowanie. Każdy producent i dystrybutor, który zechce zastosować tego typu znak może zatem samodzielnie go zaprojektować i zarejestrować jako znak towarowy.

Wbrew szerzonym informacjom nie funkcjonuje również żaden europejski, unijny oraz polski urzędowy system licencjonowania produktów powiązany z nadawaniem znaku "przekreślonego kłosa". Wszelkie licencje w tym przedmiocie są jedynie prywatnymi licencjami stowarzyszeń lub innych podmiotów, które w ten sposób odpłatnie odsprzedają prawo do okresowego użytkowania swojego prywatnego znaku do którego posiadają prawa autorskie wynikające z utworzenia (zaprojektowania) znaku. Żaden z symboli "przekreślonego kłosa" nigdy nie był i nie jest obecnie urzędowym znakiem jakości.

PRZYKŁADY SYMBOLI "PRZEKREŚLONEGO KŁOSA", KTÓRE SĄ ZASTRZEŻONE JAKO ZNAK TOWAROWY

Znak marki Dr GF
 

Znak marki Biamar


Znak marki Hame


Znak marki Trapa

PRZYKŁADY SYMBOLI "PRZEKREŚLONEGO KŁOSA" STOSOWANE NA PRODUKTACH BEZGLUTENOWYCH


 



INNE SYMBOLE SŁUŻĄCE IDENTYFIKACJI ŻYWNOŚCI BEZGLUTENOWEJ, KTÓRE SĄ ZASTRZEŻONE JAKO ZNAK TOWAROWY
Znak firmy Bezgluten


Znak sieci handlowej Mercadona


Znak stowarzyszenia w USA

PRZYKŁADY INNYCH OZNACZEŃ GRAFICZNYCH STOSOWANYCH NA PRODUKTACH BEZGLUTENOWYCH

 HISTORIA SYMBOLU PRZEKREŚLONEGO KŁOSA W POLSCE
Obligatoryjne oznaczanie bezglutenowych produktów symbolem przekreślonego kłosa obowiązywało w Polsce w latach 1993 - 2007 (zgodnie z Polską Normą PN-A-95000) i odnosiło się wyłącznie do koncentratów ciast bezglutenowych.

Jako obowiązującego prawnie znaku używano symbolu „przekreślonego kłosa” w wersji jak niżej:

 
Źródło: PN-A-95000 Koncentraty ciast bezglutenowych

Ponieważ symbol graficzny w pewnym sensie ułatwia chorym identyfikację produktów bezglutenowych zasadne mogłoby być ponowne wprowadzenie w Polsce przepisów w zakresie jednakowego oznakowania produktów bezglutenowych określonym symbolem graficznym. Symbol taki powinien być jednak udostępniany producentom nieodpłatnie wyłącznie przez rządową instytucję, która ma prawo do urzędowej kontroli żywności bezglutenowej. Takie urzędowe oznakowanie powinno być stosowanie wyłącznie na wyrobach, które spełniają normy dla bezglutenowej żywności.